Ξεκίνησε και επισήμως σήμερα το πρωί η Άνοιξη, με την εαρινή ισημερία, πιο πρόωρα σε σχέση με άλλες φορές.
Οι αστρονόμοι ορίζουν την ισημερία, που σηματοδοτεί την έναρξη της
άνοιξης, ως η στιγμή όπου ο Ήλιος λάμπει ακριβώς κάθετα πάνω από τον
Ισημερινό της Γης, ενώ αμέσως μετά «μεταναστεύει» αργά προς τα βόρεια,
φέρνοντας σιγά-σιγά το καλοκαίρι στο βόρειο ημισφαίριο, όπου ανήκει και η
Ελλάδα.
Φέτος η εαρινή ισημερία πραγματοποιήθηκε στις 05:14
ώρα Γκρίνουιτς της 20ής Μαρτίου, ενώ για την Ελλάδα, όπου υπάρχει
διαφορά δύο ωρών, η άνοιξη έκανε την εμφάνισή της και τυπικά στις επτά
και τέταρτο σήμερα το πρωί.
Η ημερομηνία της εαρινής ισημερίας
δεν είναι σταθερή. Αν και πολλοί πιστεύουν ότι η άνοιξη συνήθως αρχίζει
στις 21 Μαρτίου, στην πραγματικότητα, όπως δείχνουν τα στατιστικά
στοιχεία, στη διάρκεια του 20ού αιώνα αυτό συνέβη μόνο στα 36 από τα
συνολικά 100 έτη, κυρίως στις αρχές και τα μέσα του προηγούμενου αιώνα.
Παρόλα αυτά έχει διαμορφωθεί η πεποίθηση ότι παραδοσιακά η άνοιξη
ξεκινά στις 21 Μαρτίου. Στην Ευρώπη η τελευταία φορά που η άνοιξη μπήκε
στις 21 Μαρτίου, ήταν το 2007, ενώ η επόμενη θα αργήσει πολύ, αφού αυτό
θα ξανασυμβεί το 2102.
Μία άλλη παρεξήγηση είναι ότι οι τέσσερις
εποχές του έτους διαρκούν ακριβώς το ίδιο, δηλαδή 90 μέρες η κάθε μία.
Ωστόσο, η διάρκεια των εποχών επίσης ποικίλει. Για το 2012, στο βόρειο
ημισφαίριο, έχει ως εξής: Χειμώνας 88,99 μέρες, Ανοιξη 92,76 μέρες,
Καλοκαίρι 93,65 μέρες και Φθινόπωρο 89,84 μέρες.
Έτσι, φέτος οι
θερμότερες μέρες της άνοιξης και του καλοκαιριού είναι κατά 7,75 μέρες
περισσότερες από τις πιο κρύες του φθινοπώρου και του χειμώνα.
Η
διάρκεια της άνοιξης μειώνεται διαχρονικά περίπου κατά ένα λεπτό το
χρόνο και του χειμώνα κατά μισό λεπτό αντίστοιχα. Το καλοκαίρι
«κερδίζει» το λεπτό που χάνει η άνοιξη και το φθινόπωρο επωφελείται από
το χαμένο μισό λεπτό του χειμώνα. Ο χειμώνας είναι η πιο σύντομη εποχή
του έτους και, καθώς συνεχίζει να μειώνεται, αναμένεται να φθάσει στην
ελάχιστη διάρκειά του (88,7 μέρες) περίπου το έτος 3500.
Χελιδονίσματα
Σε
πολλές περιοχές της χώρας μας, την πρώτη Μαρτίου ή στις 21 Μαρτίου,
ημέρα της εαρινής ισημερίας, τα παιδιά γυρνάνε στα σπίτια κρατώντας ένα
αρθρωτό ομοίωμα χελιδονιού, την «χελιδόνα», και τραγουδούν ένα είδος
καλάντων, τα χελιδονίσματα. Το έθιμο της χελιδόνας, έχει τις ρίζες του
στην αρχαία Ελλάδα, και επιβιώνει μέχρι τις μέρες μας σε πολλά μέρη της
Ελλάδας όπως Ήπειρο, Μακεδονία, Θράκη και Δωδεκάνησα.
Την
«χελιδόνα» σε κάποιες περιοχές την στολίζουν με φύλλα κισσού, που είναι
χαρακτηριστικό της αειθαλούς βλάστησης, σε άλλες, με ζουμπούλια ή άλλα
ανοιξιάτικα λουλούδια, κι αλλού της κρεμούν κουδουνάκια και πολύχρωμα
χαρτιά.
Οι
«Χελιδονιστές», οι οποίοι ήταν κυρίως παιδιά αλλά και σε κάποιες
περιπτώσεις ενήλικες, γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας τραγούδια
για τον ερχομό των χελιδονιών. Παλιά, οι νοικοκυρές έδιναν στα παιδιά
λάδι, κρασί, αλεύρι, σιτάρι, αυγά και σε λίγες περιπτώσεις χρήματα. Τα
λεφτά καθώς και ότι προϊόντα μάζευαν τα παιδιά τα αφιέρωναν στην
εκκλησία.
Κάποια
«χελιδονίσματα» χαιρετίζουν το έαρ, την άνοιξη και απαγγέλλουν στίχους,
για να διώξουν τον χειμώνα ή τον τελευταίο μήνα του, τον Φλεβάρη.
Xελιδόνα έρχεται
απ’ τη Mαύρη θάλασσα
θάλασσαν απέρασε
έκατσε και λάλησε. https://www.youtube.com /watch?v=gEKvMRBiAfE
Mώρ’ καλή νοικοκυρά
σέβα, έβγα στο κελάρι
φέρε αυγά σαρακοστιά
και σκοινιά πεντηκοστά
για να δέσομε το Mάρτη
και το τσιλιμπουρδάκι
κι αν δεν έχετε αυγά
παίρνομε την κλωσσαριά
να γεννάει, να κλωσάει
και να σέρνει τα πουλιά.
Η Σφαγή του Σάρπβιλ
